Elizabeth Horlock Stages of Development ఎలిజబెత్ హర్లాక్ మానవ వికాస దశలు Main Bits

*📕TS TET SPECIAL🌐*

                    

*🧠PSYCHOLOGY TOPIC-5️⃣*

*✍🏻G.SURESH GK GROUPS*

〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️

*👩🏻‍🦰ఎలిజబెత్ హర్లాక్ మానవ వికాస దశలు*

*(Stages of Development)*

*1️⃣నవజాత శిశువు*

👉జననంతో ప్రారంభమై రెండు వారాల వరకు ఉంటుంది.

👉జనన పూర్వ పరిసరానికి జననాంతర పరిసరానికి మధ్య ఏర్పడిన పరిస్థితులతో సర్దుబాటు చేసుకోవాల్సి వస్తుంది .

👉శీతోష్ణస్థితి సర్దుబాటు.. ఆహారం తీసుకోవడం.. మల మూత్ర విసర్జన.. శ్వాసించడం.

 

*2️⃣శైశవ దశ*

👉రోగాలు వచ్చే అవకాశం ఎక్కువ 

👉జన్మించిన రెండు వారాల నుంచి శిశువుకు రెండు సంవత్సరాలు పూర్తయ్యేంత వరకు ఉంటుంది 

👉ఈ దశలో పెరుగుదల అత్యంత వేగంగా జరుగుతుంది.

👉 జ్ఞానేంద్రియ వికాసం ఈ దశలో ఎక్కువగా జరుగుతుంది.

*3️⃣పూర్వ బాల్యదశ*

👉3-5సంవత్సరాలు.

👉పూర్వ పాఠశాల దశ అంటారు.

👉అన్వేషించే వయస్సు

👉చాలా చురుగ్గా ఉంటారు

👉పెద్దలను అనుకరిస్తారు.

👉ఆత్మ భావన ఈ దశలో ప్రారంభమవుతుంది.

👉ఇది సాంఘీక వికాసానికి మొదటి మెట్టు

👉సహజాత కార్యక్రమాలు( ఇసుకతో బొమ్మరిల్లు కట్టడం) కనిపిస్తాయి.

👉ఇది అణ్వేషణ దశ

👉పూర్వ బాల్య దశను *ప్రమాద వయస్సు* అంటారు.

*4️⃣.ఉత్తర బాల్య దశ(6-10yrs)*

👉దీనిని *పాఠశాల దశ* అంటారు

👉ఈ దశలో అనుకరణ ఎక్కువ

👉శాశ్వత దంతాలు ఏర్పడుతాయి

👉అభిరుచులు ఏర్పడుతాయి

👉పెరుగుదల అంత వేగంగా జరగదు

👉బరువు కూడా అంత వేగంగా పెరగదు

*i)స్వయం పోషిక కౌశలాలు:* స్నానం చేయడం ఆహారం తినడం వస్త్రధారణ

*ii) సాంఘిక కౌశలాలు:*

తల్లిదండ్రులకు కొన్ని పనులలో సహకరించడం

ఇంటి శుభ్రత

వస్తువులు సర్థటం

తనకంటే చిన్నవారికి సహాయం చేయడం

*iii)పాఠశాల కౌశలాలు:*

చదవడం రాయడం అవగాహన చేసుకోవడం లెక్కలు చేయడం కొలవడం ఆటకు సంబంధించిన కౌశలాలు

*iv) భాషా వికాసం:*

ఆరు నుండి 9 సంవత్సరాల లో చెప్పుకోదగ్గ భాషా వికాసం పెరుగుదల కనిపిస్తుంది

పదజాలం పెరుగుతుంది

బడాయిలు చెప్పుకుంటారు

వెక్కిరించడం విమర్శించడం

*5️⃣యవ్వనారంభ దశ:*

👉శారీరక మార్పులు అకస్మాతఁతుగా జరుగుతాయి.

👉ఈ దశను ఆంగ్లంలో *ప్యూబర్టీ* అంటారు

👉ఆడపిల్లలలో 11 సం..మగ పిల్లలలో 12 సం.లో ఏర్పడుతుంది.

👉ఆడపిల్లలు రజస్వల కావడం

👉మగపిల్లలలో వీర్యస్కలనం

👉నిద్రలో ఉత్తేజ పూరిత కలలు రావడం

👉యవ్వనారంభ పూర్వదశలో *గౌణ లైంగిక* లక్షణాలు కనిపిస్తాయి

👉ఇది అపరిపక్వ దశ.

👉పునరుద్పాదన దశ ఇంకా ప్రారంభంకాదు.

👉యవ్వనారంభ దశ పరిపక్వ దశ

👉స్త్రీలలో పిండోత్పత్తి పురుషులలో శుక్రకణోత్పత్తి ప్రారంభమవుతుంది.

👉పునరుత్పాదక దశలో పరిపక్వత పొందుతారు

లైంగిక అవయవాలు వికాసం పూర్తవుతుంది

gsureshgkgroups

👉ఆడపిల్లలలో సిగ్గు బిడియం వస్తుంది

👉హస్తమైదనం సాధారణంగా ఈ దశలో గమనించవచ్చు

👉 *తీవ్రమైన మానసిక ఒత్తిడి* ఈ దశలో ఉంటుంది

*6️⃣పూర్వ కౌమార దశ(13-17yrs)*

👉దీనినే టీనేజ్ అంటారు

👉వ్యక్తి ఆకారంలో నడకలో మార్పు వస్తుంది.

👉ఇతరులు చేసే పనులు విమర్శిస్తారు

👉విరోద స్వభావం ఉంటుంది

👉తల్లి దండ్రులమీద తీవ్రమైన నిరసన భావాన్ని కలిగి ఉంటారు

👉సంఘాన్ని విమర్శిస్తారు

👉విశ్రాంతి సమయాన్ని ఒంటరిగా గడపడానికి ఇష్టపడతారు

👉పగటి కలలు కంటూ ఉంటారు

👉లైంగిక విషయాల మీద కుతూహలం చూపుతారు

👉ఉద్వేగ అస్థిరత ఎక్కువ

ఈ దశను *ఒత్తిడి వయస్సు* అని అంటారు

*7️⃣ఉత్తర కౌమార దశ(17,18-23)*

👉ఈ దశలో సాంఘిక ప్రవర్తనలో మార్పులు జరుగుతాయి

👉విందులు వినోదాల మీద ఆసక్తి ఎక్కువ

👉వ్యక్తి నిలకడగా వ్యవహరిస్తారు

👉సాంఘీక కార్యక్రమాలలో పాల్గొంటారు.

👉భిన్న లింగ వ్యక్తులను ఆకర్షించే ప్రయత్నం ఎక్కువ

*8️⃣వయోజన దశ:(21-40)*

👉ఈ దశలో తనకున్న శక్తి సామర్థ్యాలలో పరిపూర్ణత సాధిస్తారు

👉వివాహం చేసుకుని జీవితంలో స్థిరపడతారు

👉శారీరక మానసిక పెరుగుదల నిలిచిపోతుంది

*9️⃣మధ్య వయస్సు:(40-60)*

👉శక్తులు తగ్గుముఖం పడతాయి

👉పునరుత్పాదన శక్తి తగ్గిపోతుంది

👉స్త్రీలలో ఋతుక్రమం ఆగిపోతుంది

👉ఇది సర్దుబాటు దశ

👉ఆరోగ్యం కుంటు పడుతుంది

👉ఆత్మవిశ్వాసం సన్నగిల్లుతుంది

1️⃣0️⃣ *వృద్దాప్యం*

👉ఇది జీవితంలో చివరి దశ

👉దీన్నే నిష్క్రమణ వయస్సు అంటారు 

👉శారీరక శక్తులు క్షీణిస్తాయి

👉మెదడు పనిచేయకపోవడంతో *సెనైలిటీ* కి దారి తీస్తుంది.

                 *..✍🏻G.SURESH*